Ομοφυλοφιλικά ζευγάρια είναι ζευγάρια που αποτελούνται από δύο άτομα του ίδιου φύλου. Η ομοφυλοφιλία είναι μια σεξουαλική προτίμηση και οι ομοφυλόφιλοι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να ζουν τη ζωή τους όπως επιθυμούν, όπως και όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Σε πολλές χώρες, τα ομοφυλοφιλικά ζευγάρια έχουν το δικαίωμα να παντρευτούν και να υιοθετήσουν παιδιά. Ωστόσο, η διάκριση και ο στιγματισμός εναντίον των ομοφυλοφίλων ανθρώπων εξακολουθεί να υπάρχει σε πολλά μέρη του κόσμου. Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τα δικαιώματα και τις επιλογές όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από τη σεξουαλική τους προτίμηση.
Ποιες χώρες αναγνωρίζουν τη συμβίωση ομοφυλόφιλων;
Πολλές χώρες αναγνωρίζουν τη συμβίωση ομοφυλόφιλων. Στην Ευρώπη, εννέα χώρες επιτρέπουν τον πολιτικό γάμο ομόφυλων ζευγαριών, όπως Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ισλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία. Επιπλέον, 16 χώρες αναγνωρίζουν δικαιώματα στα ομόφυλα ζευγάρια μέσω συμφώνων συμβίωσης, όπως Αυστρία, Φινλανδία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λίχτενσταϊν, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ανδόρα, Τσεχία, Κροατία, Λουξεμβούργο, Σλοβενία, Κύπρος, Ιταλία και Ελλάδα.
Επίσης, υπάρχουν 36 χώρες που αναγνωρίζουν νόμιμα τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, όπως Ανδόρρα, Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισημερινός, Ισλανδία, Καναδάς, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Κούβα, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Νότια Αφρική, Ολλανδία, Ουρουγουάη, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σουηδία, Ταϊβάν, Φινλανδία, Χιλή
Τί επιπτώσεις έχουν οι νόμοι που αφορούν τα δικαιώματα των LGBT;
Οι νόμοι που αφορούν τα δικαιώματα των LGBT (λεσβίες, γκέι, αμφιφυλόφιλοι, τρανς) έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε πολλά επίπεδα της κοινωνίας. Αυτές οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν:
- Αναγνώριση και Προστασία: Οι νόμοι που αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των LGBT ατόμων μπορούν να προσφέρουν νομική προστασία από διακρίσεις, βία και άλλες μορφές κακοποίησης1.
- Ισότητα: Οι νόμοι που επιτρέπουν τον γάμο ή τη συμβίωση μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια, και άλλα σχετικά δικαιώματα, συμβάλλουν στην προώθηση της ισότητας2.
- Κοινωνική Αποδοχή: Οι νόμοι που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των LGBT ατόμων μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της κοινωνικής αποδοχής και της κατανόησης1.
- Ψυχική Υγεία: Η νομική αναγνώριση και η κοινωνική αποδοχή μπορούν να έχουν θετικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των LGBT ατόμων1.
Ωστόσο, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, πολλά LGBT άτομα σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν ακόμη διακρίσεις, βία και περιθωριοποίηση. Είναι σημαντικό να συνεχιστεί η προσπάθεια για την προώθηση της ισότητας και της προστασίας των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από τη σεξουαλική τους ταυτότητα ή προσανατολισμό.
Πως αντιμετωπίζεται η ομοφυλία στην Ελλάδα
- Νομική Αναγνώριση: Η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε στην Ελλάδα το 19511. Ωστόσο, η νομική αναγνώριση των ομόφυλων σχέσεων και των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων ατόμων έχει εξελιχθεί με τον καιρό. Για παράδειγμα, η υπερψήφιση της διάταξης για την αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, είναι γεγονός.
- Κοινωνική Αντίληψη: Η κοινωνική αντίληψη για την ομοφυλοφιλία στην Ελλάδα είναι πολυδιάστατη. Υπάρχουν διάφορες απόψεις και στάσεις, από την αποδοχή και την υποστήριξη μέχρι την απόρριψη και την ομοφοβία.
- Εκκλησιαστική Στάση: Η Εκκλησία της Ελλάδας έχει εκφράσει αντιρρήσεις σε ορισμένες πτυχές των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων, όπως η νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου ομοφύλων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κατάσταση και η αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την περιοχή, την κοινότητα και το προσωπικό πλαίσιο κάθε ατόμου.
Στοιχειοθετημένες προτάσεις
Η νομοθεσία και η αποδοχή του κοινού συμβαδίζουν Οι ανομοιόμορφες τάσεις σε επίπεδο ΕΕ αντικατοπτρίζουν ή και ενισχύουν
τα στερεότυπα και τις αρνητικές στάσεις που σχετίζονται με τους ΛΟΑΔ. Είναι σημαντική η νομοθετική κατοχύρωση ίσων δικαιωμάτων, όπως ήδη γίνεται σε ορισμένους τομείς. Η κατανόηση και η αποδοχή του κοινού δεν μπορεί να βελτιωθεί όμως μόνο με νομικά μέσα. Απαιτείται διάλογος μεταξύ των κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και ενεργητική συμμετοχή για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΔ. Ως προς αυτό, η σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη θέσπιση μέτρων για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου παρέχει χρήσιμες οδηγίες στα κράτη μέλη της ΕΕ για τη βελτίωση του σεβασμού, της προστασίας και της προαγωγής των δικαιωμάτων των ΛΟΑΔ. Η εφαρμογή της εν λόγω σύστασης θα συμβάλει στην ανάπτυξη μιας πιο ενιαίας προσέγγισης για τον σεβασμό των δικαιωμάτων αυτών στην πράξη
Με βάση τα πορίσματα των συγκριτικών αναλύσεων του FRA, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν θετικές εξελίξεις στον τομέα της προστασίας από τις διακρίσεις λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ταυτότητας του φύλου
μέσω συντονισμένων πρωτοβουλιών, όπως:
› ενίσχυση και συντονισμός των θετικών εξελίξεων σε όλους τους βασικούς τομείς πολιτικής,› αποδέσμευση πόρων και παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη με στόχο την πρόοδο για την πλήρη εφαρμογής της σχετικής σύστασης του Συμβουλίου της Ευρώπης.
› ενθάρρυνση πρωτοβουλιών από κοινού με την κοινωνία των πολιτών για τη
βελτίωση της κατανόησης, της αποδοχής και του σεβασμού των εμπειριών
των ΛΟΑΔ.
Οι γνωμοδοτήσεις του FRA επισημαίνουν ειδικότερα τα ακόλουθα:
• την υποστήριξη των προσπαθειών για τη θέσπιση «οριζόντιας οδηγίας» της ΕΕ που θα παρέχει ισότιμη προστασία από κάθε είδους διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του γενετήσιου προσανατολισμού,
• αποφυγή της προσφυγής σε εξαιρέσεις για λόγους «δημόσιας τάξης» με στόχο την επιβολή αδικαιολόγητων περιορισμών σε εκδηλώσεις που οργανώνονται από ΛΟΑΔ,
• διασφάλιση του δικαιώματος στην αντικειμενική πληροφόρηση σχετικά με τους ΛΟΑΔ και τις σχέσεις τους, καθώς και το δικαίωμα διαβίωσης σε φιλελεύθερο περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά των ατόμων αυτών,
• σε περιπτώσεις ομοφοβικών και τρανσφοβικών περιστατικών πρέπει να διασφαλιστεί το ίδιο επίπεδο προστασίας με αυτό που ισχύει για τη ρητορική μίσους και τις εγκληματικές πράξεις οι οποίες έχουν ως κίνητρο τον ρατσισμό και την ξενοφοβία,
• Ορθή εφαρμογή της έννομης προστασίας των διαφυλικών ατόμων που προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ συμπεριλαμβάνοντας ρητά την «ταυτότητα του φύλου»,
• να συμπεριλαμβάνονται οι ομοφυλόφιλοι σύντροφοι –είτε είναι παντρεμένοι, είτε διατηρούν δεδηλωμένη σχέση συμβίωσης, είτε
βρίσκονται σε εκ των πραγμάτων ένωση– στους ορισμούς περί «μελών της οικογένειας» στο πλαίσιο της ελεύθερης διακίνησης και της επανένωσης των οικογενειών,
• Αναγνώριση του γενετήσιου προσανατολισμού και της ταυτότητας του φύλου ως λόγου δίωξης και να βελτιωθεί η κατανόηση και η ορθή διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, αποφεύγοντας ιδίως τη χρήση εξευτελιστικών και προσβλητικών αξιολογήσεων της αξιοπιστίας των αιτήσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου,
• Η ταυτότητα του φύλου πρέπει να αντιμετωπίζεται ως στοιχείο αυτοπροσδιορισμού και ιδιωτικής ζωής, παρά ως ψυχιατρική διαταραχή, ιδίως όσον αφορά την τροποποίηση του δηλωθέντος φύλου ή την αλλαγή του ονόματος σε επίσημα έγγραφα,
• πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τη διαμόρφωση μιας πιο ισορροπημένης άποψης των πολιτών για τα ζητήματα που άπτονται των ατόμων ΛΟΑΔ, μέσω της διευκόλυνσης του διαλόγου μεταξύ των διαφόρων ομάδων ΛΟΑΔ, των ΜΜΕ, πολιτικών και θρησκευτικών ιδρυμάτων, π.χ. μέσω της ανάπτυξης πολυεπίπεδης συνεργασίας φορέων .