Ένας αυξανόμενος αριθμός αγαθών χαμηλής αξίας φτάνει στην ΕΕ μέσω διαδικτυακών πλατφορμών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να διασφαλίσει ότι αυτά τα είδη πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας της ΕΕ.
Εκθετική ανάπτυξη στο ηλεκτρονικό εμπόριο
Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των αποστολών μικρών αντικειμένων προς την ΕΕ που παραγγέλνονται μέσω διαδικτυακών πλατφορμών αυξάνεται ραγδαία. Σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ηλεκτρονικό εμπόριο αναφέρεται ότι συνολικά 4,6 δισεκατομμύρια αντικείμενα χαμηλής χρηματικής αξίας (αντικείμενα κάτω των 150 ευρώ) εισήχθησαν στην ΕΕ το 2024. Αυτό ισοδυναμεί με 12 εκατομμύρια δέματα την ημέρα. Ο αριθμός των αποστολών χαμηλής αξίας ήταν 2,3 δισεκατομμύρια το 2023 και 1,4 δισεκατομμύρια το 2022.
Αυτή η εκθετική αύξηση συνδέεται με την άνοδο των κινεζικών διαδικτυακών εμπόρων λιανικής πώλησης, όπως οι Temu και Shein. Η ανακοίνωση της Επιτροπής σημειώνει ότι το 91% όλων των αποστολών ηλεκτρονικού εμπορίου αξίας κάτω των 150 ευρώ προήλθε από την Κίνα το 2024.
Οι Ευρωπαίοι αρχίζουν επίσης να νιώθουν όλο και πιο άνετα με τις ηλεκτρονικές αγορές. Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι το 77% των χρηστών του διαδικτύου στην ΕΕ αγόρασαν ηλεκτρονικά το 2024, σημειώνοντας αύξηση από 59% το 2014. Το μερίδιο των αγοραστών στο διαδίκτυο ήταν το υψηλότερο στην ηλικιακή ομάδα 25-34 ετών με 89%, αλλά ακόμη και μεταξύ των ατόμων ηλικίας 65-74 ετών, το 53% πραγματοποίησε ηλεκτρονικές παραγγελίες.
Επί του παρόντος, οι εισαγωγές αγαθών αξίας κάτω των 150 ευρώ απαλλάσσονται από τους τελωνειακούς δασμούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τελωνειακή μεταρρύθμιση τον Μάιο του 2023, η οποία θα άρει αυτήν την απαλλαγή.
Ανησυχίες σχετικά με την αύξηση των εισαγωγών χαμηλής αξίας
Ο ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός δεμάτων που αποστέλλονται απευθείας στους καταναλωτές της ΕΕ αποτελεί πρόκληση για τις εθνικές αρχές, οι οποίες αγωνίζονται να επιβλέπουν αποτελεσματικά τη ροή των αγαθών που εισέρχονται στην ΕΕ.
Καθώς είναι δύσκολο να ελεγχθούν δισεκατομμύρια δέματα που φτάνουν κάθε χρόνο, ορισμένα από τα προϊόντα που παραγγέλνονται μέσω καναλιών ηλεκτρονικού εμπορίου ενδέχεται να μην συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με την ασφάλεια, τον οικολογικό σχεδιασμό ή την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον.
Επιπλέον, τα φθηνά αλλά κατώτερα των προδιαγραφών αγαθά που διατίθενται μέσω διαδικτυακών πλατφορμών ενδέχεται να βλάψουν τις εταιρείες της ΕΕ, οι οποίες διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα τους πληρούν τις απαιτήσεις της ΕΕ, αλλά δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τις τιμές.
Προτεινόμενη δράση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Οι προκλήσεις που προκύπτουν από τις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου αναφέρθηκαν στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen πριν από την έναρξη της θητείας 2024-2029.
Ήταν ένας από τους λόγους πίσω από την πρόταση για μεταρρύθμιση του Τελωνειακού Κώδικα της ΕΕ τον Μάιο του 2023. Η μεταρρύθμιση στοχεύει στη θέσπιση απλούστερων διαδικασιών που θα βοηθήσουν τις τελωνειακές αρχές να εργάζονται πιο αποτελεσματικά και να επικεντρώνονται στον έλεγχο των πιο επικίνδυνων εμπορευμάτων, αποστολών και εμπόρων.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής για το ηλεκτρονικό εμπόριο του Φεβρουαρίου 2025 προτείνει την εισαγωγή τέλους διεκπεραίωσης ύψους 2 ευρώ για κάθε αποστολή προς την ΕΕ. Περιγράφει επίσης μέτρα για την ενίσχυση της επιβολής των κανόνων ασφάλειας των προϊόντων.
Η θέση του Κοινοβουλίου σχετικά με τους ελέγχους στις εισαγωγές χαμηλής αξίας
Στη θέση του σχετικά με τη μεταρρύθμιση του Τελωνειακού Κώδικα της ΕΕ, η οποία εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2024, το Κοινοβούλιο υποστήριξε την εισαγωγή διαδικασιών και κανόνων που επιβάλλουν μεγαλύτερες ευθύνες στις διαδικτυακές πλατφόρμες.
Τον Ιούλιο του 2025, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν έκθεση με συστάσεις σχετικά με τον καλύτερο έλεγχο της εισροής αγαθών ηλεκτρονικού εμπορίου χαμηλής αξίας από χώρες εκτός ΕΕ.
”Πάρα πολλά αγαθά εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς τους κατάλληλους ελέγχους, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των καταναλωτών και τιμωρώντας τις επιχειρήσεις που τηρούν τους κανόνες”
Salvatore De Meo (ΕΛΚ, Ιταλία), συντάκτης της έκθεσης του Κοινοβουλίου σχετικά με τα προϊόντα ηλεκτρονικού εμπορίου χαμηλής αξίας.
Στην έκθεση:
Το Κοινοβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να επαληθεύσει ότι το προτεινόμενο τέλος διαχείρισης των 2 ευρώ συμμορφώνεται με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και είναι επαρκές και αναλογικό. Οι ευρωβουλευτές επέμειναν ότι αυτό το τέλος θα πρέπει να καταβάλλεται από την πλατφόρμα και όχι από τον καταναλωτή.
Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν με την κατάργηση του ορίου των 150 ευρώ για την τρέχουσα απαλλαγή από τους τελωνειακούς δασμούς.
Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν αυστηρή εφαρμογή των σχετικών υφιστάμενων κανόνων, όπως ο Γενικός Κανονισμός για την Ασφάλεια των Προϊόντων, ο Κανονισμός για την Εποπτεία της Αγοράς και η Νομοθεσία για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA).
Οι ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι οι έμποροι εκτός ΕΕ θα πρέπει να έχουν κίνητρα να αποστέλλουν τα προϊόντα τους σε πελάτες από αποθήκες εντός της ΕΕ, καθώς οι έλεγχοι σε αποθήκες στην επικράτειά της μπορεί να είναι ευκολότεροι στη διεξαγωγή τους.
