Το gov.gr παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ως τεχνολογική επανάσταση που ξεκίνησε το 2019 από μηδενική βάση. Μόνο που αυτό δεν είναι αληθές και σίγουρα δεν είναι δίκαιο. Γιατί η ψηφιακή μεταρρύθμιση του κράτους στην πραγματικότητα ξεκίνησε το 2010, επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, όταν για πρώτη φορά διαμορφώθηκε εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός για τη Δημόσια Διοίκηση του 21ου αιώνα.
Εκείνη την περίοδο:
– ιδρύθηκε η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διοίκησης,
-τέθηκε σε εφαρμογή το opengov.gr για συμμετοχή των πολιτών σε δημόσια διαβούλευση
– δημιουργήθηκε η Διαύγεια, που άλλαξε ριζικά τον τρόπο λήψης αποφάσεων στο Δημόσιο. Καμία διοικητική πράξη δεν είχε ισχύ χωρίς δημόσια ανάρτηση στο διαδίκτυο.
– σχεδιάστηκε ο ΕΡΜΗΣ, ο πρόγονος του gov.gr: μια ενιαία ψηφιακή πύλη εξυπηρέτησης πολιτών, με στόχο τη μείωση γραφειοκρατίας και την εξ αποστάσεως πρόσβαση σε υπηρεσίες.
– ξεκίνησε η ηλεκτρονική συνταγογράφηση: ένα από τα πιο καθοριστικά βήματα ψηφιακού εκσυγχρονισμού του κράτους, που επιβλήθηκε σε καιρούς κρίσης και άλλαξε ριζικά τη λειτουργία της δημόσιας υγείας. Από το 2010, οι συνταγές περνούν υποχρεωτικά σε ηλεκτρονικό σύστημα, περιορίζοντας τη σπατάλη, τις φαρμακοβιομηχανικές πιέσεις και τα φαινόμενα διαφθοράς.
Οι υποδομές αυτές – θεσμικές και τεχνολογικές – παραδόθηκαν στις επόμενες κυβερνήσεις. Με αργά ή ασυντόνιστα βήματα συνεχίστηκε η εξέλιξη, μέχρι που το 2020, λόγω πανδημίας, επιταχύνθηκαν και ενοποιήθηκαν από την ομάδα Πιερρακάκη. Το σημερινό gov.gr όμως δεν δημιουργήθηκε από το μηδέν, όπως παρουσιάζεται.
Το πρόβλημα είναι η αποσιώπηση των θεμελιωτών του. Η παντελής έλλειψη αναφοράς σε όσους οραματίστηκαν, δρομολόγησαν και ξεκίνησαν τη μεταρρύθμιση όταν η χώρα βυθιζόταν σε χρεοκοπία. Δεν είναι προσωπικό το θέμα· είναι πολιτικό. Γιατί σε ένα σοβαρό κράτος, η θεσμική μνήμη είναι στοιχείο αξιοπιστίας και όχι απειλή. Και η διατήρησή της δείχνει ποιοι σέβονται το δημόσιο συμφέρον και ποιοι απλώς το μετατρέπουν σε επικοινωνιακό πακέτο.
Ο Πιερρακάκης, γνώστης της διοικητικής συνέχειας (ως πρώην στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και πρόεδρος του Ινστιτούτου Νεολαίας επί κυβέρνησης Παπανδρέου), ήξερε πολύ καλά τι παρέλαβε. Αλλά σιώπησε. Ούτε μια αναφορά στη Διαύγεια, ούτε στον ΕΡΜΗ, ούτε στο opengov. Καμία αναγνώριση για τη θεσμική παρακαταθήκη που παρέλαβε.
Αυτό δεν είναι παράλειψη, είναι επιλογή. Και αποκαλύπτει πολλά για τον τρόπο που ο ίδιος προσωπικά και η Ν.Δ αντιλαμβάνονται την εξουσία στην Ελλάδα: με αμνησία ως στρατηγική και το μάρκετινγκ στη θέση της αλήθειας.
Η τεχνολογία από μόνη της όμως δεν είναι μεταρρύθμιση. Μεταρρύθμιση είναι η συνέπεια, η συνέχεια, η θεσμική κουλτούρα. Και χωρίς αυτά, το gov.gr κινδυνεύει να μείνει όχι ως εργαλείο του μέλλοντος, αλλά ως μνημείο μικροψυχίας μιας κυβέρνησης που ξέρει να εκμεταλλεύεται μεταρρυθμίσεις, όχι όμως να τιμά αυτούς που τις ξεκίνησαν.
