Περί Κομματικής Συγκρότησης και Εσωκομματικής Δημοκρατίας
Στην παραδοσιακή κομμουνιστική αριστερά (ΚΚΕ), δηλαδή σε μπολσεβίκικα κόμματα «νέου τύπου», η αιτιολογία της αντιδημοκρατικής ιδιοκτησιακής αντίληψης και του φραξιονισμού ότι: «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», πηγάζει από το δόγμα περί εφεδρικής ετοιμότητας του κομματικού μηχανισμού για βίαια ανατροπή της αστικής εξουσίας, «όταν ωριμάσουν οι συνθήκες»! Στο μεταξύ, η χρηματοδότηση του αστικού κράτους είναι ευπρόσδεκτη για τη χρηματοδότηση κομματικών δαπανών σε «σπίτια του λαού», κομματικά γραφεία και εκδόσεις, αμοιβές επαγγελματικών στελεχών κλπ. Στην «ανανεωτική αριστερά» (ΚΚΕ-Εσωτερικού, …, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΕΑΡ, …), διατηρήθηκε «αναθεωρημένο» το δόγμα ως δυνητική παρακαταθήκη ή ως «πρόσχημα αριστεροσύνης», αλλά η ιδιοκτησιακή αντίληψη – η ακύρωση της εσωκομματικής δημοκρατίας και ο φραξιονισμός προήλθαν επίσης από ιδιοτελή διαμάχη «συνιστωσών» για μερίδιο κομματικής εξουσίας – κρατικής χρηματοδότησης και των προνομίων που συνεπάγονται για βιοπορισμό κομματικών στελεχών. Σε κάθε περίπτωση, η κομματική ιεραρχία και οι «μυημένοι» δικαιούνται να φαλκιδεύουν ψηφοφορίες, να αποκλείουν πλειοψηφίες των «σκέτων», να παραβαίνουν την ισοτιμία των μελών, να ερμηνεύουν «αυθεντικά» τις καταστατικές διατάξεις αλλά και τις συνταγματικές προβλέψεις για τα πολιτικά κόμματα, ώστε μόνοι αυτοί να είναι «ιδιοκτήτες στο σπίτι τους», ενώ οι «σκέτοι» να είναι απλά «χρήσιμοι ηλίθιοι», αφισοκολλητές και διαδηλωτές, οπαδοί και ψηφοφόροι. Η πλειοψηφία των απλών μελών δεν επιτρέπεται να αποτελεί εμπόδιο στις επιλογές της στελεχικής μειοψηφίας, της «πρωτοπορίας των μυημένων»! Πρόκειται για ιδεολογική ονείρωξη, πολιτική φαντασίωση, εκτός τόπου και χρόνου βολική ψευδαίσθηση περί «ιστορικού ρόλου» (αυτής) της αριστεράς, εγωπάθεια της «ιεραρχίας», πρόσχημα βιοπορισμού επαγγελματικών «αριστερών στελεχών», εξασφάλιση νομιμοφροσύνης των «πιστών του δόγματος»; Ίσως όλα μαζί …
Στην παραδοσιακή δεξιά, στο συστημικό κέντρο και στη σοσιαλδημοκρατία, είτε σταδιακά (π.χ. στο ΠαΣοΚ, όπου το τετράπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία – Λαϊκή Κυριαρχία – Κοινωνική Δικαιοσύνη – Δημοκρατική Διαδικασία» έγινε Τρίπτυχο των 3 πρώτων αρχών), είτε εξαρχής, η εσωκομματική δημοκρατία υποκαταστάθηκε από προσωποπαγείς ηγεσίες και μηχανισμούς, από «τζάκια» και οικογενειοκρατία, αλλά και από «ομαδοποιήσεις» γύρω από προβεβλημένα κεντρικά στελέχη. (Ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιμετώπισε με ομαδικές ή ατομικές διαγραφές τον αρχικό εισοδισμό τροτσκιστών, την «Δημοκρατική Άμυνα» κ.ά. ομαδοποιήσεις, προκειμένου να διαφυλάξει τη μαζικότητα και τη συνοχή του Κινήματος κατά τη φάση αυτοργάνωσης το 1974 και ανάπτυξής του έως το 1981). Αυτές οι ομαδοποιήσεις δεν είχαν τα δογματικά χαρακτηριστικά και το πρόσχημα «ιδεολογικής καθαρότητας» των φραξιών της παραδοσιακής αριστεράς. Είχαν καθαρά ωφελιμιστικό χαρακτήρα συμμετοχής στην κομματική και κυβερνητική εξουσία, ιδιοτελούς παλαιοκομματικού παραγοντισμού, προώθησης προσωπικών συμφερόντων, επαγγελματικού ή πολιτικού καριερισμού, βιοπορισμού κομματικών στελεχών, ανάδειξης (σχεδόν «ισόβιων») αυτοδιοικητικών – συνδικαλιστικών – συνεταιριστικών ηγεσιών κλπ. Μετά από τις εκλογικές νίκες, οι ωφελιμιστικές ομαδοποιήσεις γιγαντώνονταν για απόκτηση και διατήρηση καλά αμειβόμενων θέσεων: βουλευτών – ευρωβουλευτών – διοικητών κρατικών εταιριών και δημόσιων επιχειρήσεων – μελών διοικητικών συμβουλίων – Περιφερειαρχών / Νομαρχών / Δημάρχων – μετακλητών υπαλλήλων κλπ.
Τα παραπάνω σχήματα φραξιονισμού – παραγοντισμού – ομαδοποιήσεων – ιδιοτέλειας κλπ., τόσο της παραδοσιακής αριστεράς όσο και της δεξιάς, του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας, ιδιαίτερα στην κυβερνητική τους περίοδο αλλά και στη συνέχεια, συχνά «εξελίσσονταν» σε σχέσεις διαπλοκής και διαφθοράς των εμπλεκόμενων κομματικών στελεχών, που χρησιμοποιούσαν πλέον τις διασυνδέσεις και γνωριμίες που αποκτούσαν «ex officio», για διατήρηση και ανανέωση προνομίων. Δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί, όπως λέει ο Λαός, σταδιακά γίνονταν «όλοι ίδιοι», σχεδόν ισόβια μέλη της αναπαραγόμενης «Ελίτ Αντιπροσώπων», ανεπαρκούς ή/και αδιάφορης για υποστήριξη δικαιωμάτων και συμφερόντων της λαϊκής πλειοψηφίας. Έτσι χάθηκε σταδιακά το «ηθικό πλεονέκτημα» της αριστεράς και της προοδευτικής – δημοκρατικής παράταξης γενικότερα.
Επιβεβαίωση των ανωτέρω αποτελεί η οπορτουνιστική στάση κομμάτων Ακροδεξιάς – Δεξιάς – Κέντρου και Αριστεράς στα επίκαιρα ζητήματα εγκλήματος των Τεμπών και ανάδειξης Προέδρου Δημοκρατίας.
Τι συμβαίνει όμως στο νεοσύστατο Κίνημα Δημοκρατίας, με ιδρυτή τον Στέφανο Κασσελάκη , τον πρώην Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πανηγυρικά εκλεγμένο από μεγάλη πλειοψηφία παλαιών και νέων μελών, τα οποία αυθόρμητα ανταποκρίθηκαν το 2023 και το 2024 στο κάλεσμά του;
Κατά τη διάρκεια των διαδοχικών αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων – πραξικοπημάτων, από ιδιοτελή «επαγγελματικά» και άλλα νεοσταλινικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για αποκλεισμό του λαοπρόβλητου νέου Προέδρου και των 100.000 νέων μελών που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του, μεθοδεύσεων που ξεπέρασαν κάθε όριο ασυδοσίας και παρανομίας στο δήθεν «συνέδριο» του μπουζουξίδικου, υπήρχε η εκτίμηση ότι -αν ο Στέφανος προχωρούσε σε ίδρυση νέου κόμματος- θα τον ακολουθούσαν πολλές δεκάδες χιλιάδες μέλη. Μέλη που ένοιωθαν πλέον αποστροφή για το άθλιο πολιτικό και οργανωτικό νεοσταλινικό τερατούργημα που κληροδότησε ο Αλέξης Τσίπρας στην (υποτιθέμενη) αριστερά.
Πέραν όμως των κομματικών μελών, η διείσδυση που είχε στους νέους και -γενικότερα- στην κοινωνία ο αυθόρμητος – αυθεντικός και ειλικρινής Στέφανος Κασσελάκης, αλλά και οι φρέσκιες ιδέες για άμεση – συμμετοχική δημοκρατία και ισοτιμία των μελών της βάσης ενός νέου κινήματος, δημιουργούσε προοπτική για πολύ μεγαλύτερη ενεργοποίηση και συμμετοχή πολιτών. Ότι «τουλάχιστον 100.000 μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και αρκετοί από τις 600.000 που τον ψήφισαν στις ευρωεκλογές, καθώς και ένα μέρος προοδευτικών πολιτών από το 60% της αποχής, θα μπορούσαν να φέρουν το νέο Συμμετοχικό Κόμμα των Μελών σε τροχιά πρώτου κόμματος».
Όμως τα μέχρι σήμερα οργανωτικά αποτελέσματα, παρά την ενθουσιώδη συμμετοχή σε δημόσιες εμφανίσεις του Στέφανου και σε πολιτικές συγκεντρώσεις του Κινήματος Δημοκρατίας, δείχνουν απρόσμενη επιφυλακτικότητα και δισταγμό των πολιτών -ιδιαίτερα των νέων- για ενεργό συμμετοχή στις προσωρινές οργανώσεις Πρωτοβουλίας. Ακόμη και η πολύ μεγάλη προσέλευση στο Πολεμικό Μουσείο κατά την παρουσίαση του βιβλίου «Δεύτερη Ευκαιρία», περιορίστηκε σε μέλη που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ από ηλικιακή άποψη ήταν μια συγκέντρωση «γεροντοκρατίας» με λίγους «νεολαίους».
Ας είμαστε ειλικρινείς, γνωρίζουμε τους λόγους, αλλά πολλοί αποφεύγουν να το παραδεχτούν, θυμίζοντας κομπάρσους στο ψυχολογικό δράμα του Stanley Kubrick «Eyes Wide Shut». Όσοι λίγοι τόλμησαν να αναφέρουν τις αιτίες δημόσια, αντιμετώπισαν εχθρότητα αυτόκλητων «προστατών της ηγεσίας» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έως bullying και αποκλεισμούς από «νέους ιδιοκτήτες» σε «προσωρινές Ομάδες Πρωτοβουλίας». Σε περιπτώσεις προσφυγής σε «οργανωτικά αρμόδιους στα κεντρικά», αντί διορθωτικής παρέμβασης για αποκατάσταση της ισοτιμίας των μελών έναντι όσων «έπιασαν τα στασίδια» ως πρώην «ομαδάρχες» σε ΟΜ του ΣΥΡΙΖΑ, υπήρξαν απαράδεκτες προτροπές του τύπου: «φτιάξτε και σεις δική σας ομάδα» ή «γιατί δεν πάτε σε οργάνωση άλλου Δήμου». Σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μου (βλ. συνδέσμους στο Υ.Γ.), περιέχονται έγκαιρες και αναλυτικές αναφορές στο πρόβλημα και στη λύση του, που συνοψίζονται ως εξής: Ο Φραξιονισμός αποδεικνύεται ότι είναι μεταδοτική και (συχνά) ανίατη νόσος. Απαιτείται μεταβατική περίοδος «αποσυριζοποίησης» παλαιοκομματικών μελών, πριν συγκροτηθούν νέες οργανώσεις ΟΛΩΝ των ΜΕΛΩΝ.
Αν θέλουμε να ξεπεραστούν οι αναστολές ανοργάνωτων φίλων του Κινήματος και να υπάρξει ενεργή συμμετοχή νέων μελών, θα πρέπει να πάρουμε δημόσια θέση και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα όχι με «κυνήγι μαγισσών», αλλά με θεσμικές και καταστατικές ρυθμίσεις, αξιοποιώντας τη συγκυρία της διαβούλευσης για το καταστατικό μας.
Οι πολίτες περιμένουν από εμάς, ως μέλη και ως ηγεσία, να αποδείξουμε ειλικρίνεια – τόλμη και αποφασιστικότητα. Στη σημερινή εποχή γενικευμένης ηθικής κρίσης – κοινωνικής παρακμής – πολιτικής αναξιοπιστίας και διαφθοράς, ένας λαός βασανισμένος, συχνά ευκολόπιστος και πάντα προδομένος, δεν πρόκειται να εμπιστευτεί πάλι κάποιους μοιραίους και άβουλους αντάμα, προσμένοντας να γίνει κάποιο θάμα. Όπως εκτίμησε ο Στέφανος Κασσελάκης, τα συστημικά κόμματα έχουν μεταξύ άλλων:
Η Ν.Δ. ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΗΘΙΚΗΣ – ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΗΓΕΣΙΑΣ – Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
Το μη συστημικό ΚΙΝΗΜΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ δεν έχει ευτυχώς αυτά τα γνωρίσματα πολιτικής παρακμής, αλλά πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ότι δεν έχει ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑΣ!
Από τη συνέπεια ανάμεσα στα λόγια και στα έργα μας, θα κριθεί η μαζικοποίηση του νέου κινήματος και η τήρηση των αρχών της ιδρυτικής μας διακήρυξης! Συνέπεια κατ’ αρχήν από τον ίδιο τον ιδρυτή και τους συνεργάτες του, αλλά και από όλα τα μέλη που εγγράφηκαν και θα εγγραφούν στο Κίνημα Δημοκρατίας.
*Κώστας Α. Μαρκάκης
Μέλος του Κινήματος Δημοκρατίας
