Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή, όπου το διπλωματικό κεκτημένο της πολιτικής συνεννόησης στη βάση αρχών και αξιών ωμά αμφισβητείται.
Στην εποχή Τραμπ δοκιμάζεται το διεθνές δίκαιο και η αντοχή της διεθνούς σταθερότητας. Ένας γενικευμένος οικονομικός – και όχι μόνο – πόλεμος σημαίνει διάρρηξη της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ παραδοσιακών συμμάχων σε τέτοιο βαθμό, ώστε η επιστροφή να φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη. Η καθιέρωση μιας επιχειρηματικής συναλλακτικής λογικής στη διεθνή πολιτική προκειμένου να αναγεννηθεί η αμερικανική ηγεμονία, οδηγεί το ολιγότερο σε αποδυνάμωση των σχέσεων.
Το «τείχος των δασμών» γύρω από τις Η.Π.Α., εκφράζει μια προσπάθεια αναδιάταξης της παγκόσμιας οικονομικής τάξης και τη θέση των Η.Π.Α. σε αυτήν. Σε αυτό το φόντο, ο κόσμος εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης οικονομικής αβεβαιότητας με άγνωστα αποτελέσματα. Αυτός ο οικονομικός πόλεμος δεν θα έχει νικητές και ηττημένους.
Μία από τις μεγαλύτερες ειρωνείες του Τραμπ είναι ότι κατάφερε να γίνει ο μεγαλύτερος ενοποιητής της Ευρώπης, καθώς η ήπειρος σχεδιάζει την αντίδρασή της στα κύματα δασμών που εξαγγέλλει και επιβάλλει ένας πρόεδρος που συμπεριφέρεται περισσότερο ως εχθρός παρά ως φίλος.
Η αυθαίρετη εφαρμογή της εμπορικής πολιτικής έχει τρομάξει τις αγορές και έχει αυξήσει τον κίνδυνο ύφεσης, με την JP Morgan να δίνει πιθανότητες 40% να συμβεί μέσα στο 2025, με συνέπειες στο πραγματικό εισόδημα, στην απασχόληση, στην βιομηχανική παραγωγή και στο σύνολο των πωλήσεων λόγω αύξησης των τιμών, μετακυλίοντας το κόστος των δασμών στον καταναλωτή.
Από την Ευρώπη μέχρι τον Καναδά το κίνημα για μποϊκοτάζ των αμερικανικών προϊόντων εξαπλώνεται ραγδαία. Η πιο σημαντική έως σήμερα συντονισμένη «νίκη οργής» έπληξε την αυτοκινητοβιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla που ανήκει στον Μασκ.
Μέχρι στιγμής, οι επικεφαλής των μεγαλύτερων επιχειρήσεων των Η.Π.Α., ανήσυχοι στην αβεβαιότητά τους, σε συνάντηση που είχαν στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, δήλωσαν ότι είναι αντίθετοι με την οικονομική πολιτική. Δημοσίως όμως τηρούν μία διπλωματική στάση, αποφεύγοντας να εκτεθούν, περιμένοντας μέχρις ότου χειροτερέψουν σαφώς τα πράγματα, προτού επικρίνουν ανοιχτά τον πρόεδρο, ιδίως εάν το χρηματιστήριο έχει απώλειες του 20%, τότε θα αποφασίσουν να μιλήσουν εναντίον του και θα το κάνουν συλλογικά. Προς το παρόν δε θέλουν να τον προκαλέσουν ώστε να χρησιμοποιήσει κρατικά εργαλεία εναντίον τους. Αυτό όμως ενέχει τον κίνδυνο να συμβεί, ό,τι συνέβη τα πρώτα χρόνια της ναζιστικής Γερμανίας.
Τέλος, ας κάνουμε τον σταυρό μας να μη συμβεί, ο γυμνασιάρχης Τραμπ να αποφασίσει να παρέμβει για λύση του Κυπριακού ή για εξομάλυνση των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας.
Από την ώρα που η Αμερική του Τραμπ δεν αναγνωρίζει την Ε.Ε. ως πολιτική οντότητα με ρόλο στο παγκόσμιο πολιτικό παιχνίδι, όλα είναι πιθανά στο μυαλό ενός σαρωτικού ανατροπέα μιας πολιτικής τάξεως πραγμάτων.
Μιχάλης Βασ. Σούμπλης
