Η λέξη «ανάπτυξη» στη χώρα μας παρουσιάζεται ως πανάκεια. Όμως πίσω από τα διαγράμματα και τις κυβερνητικές μεγαλόστομες δηλώσεις κρύβεται η σκληρή πραγματικότητα μιας επιλεκτικής ανάπτυξης. Το ερώτημα παραμένει αμείλικτο. Ποιος ωφελείται;
Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν αύξηση του ΑΕΠ κατά 2-3% ετησίως. Ωστόσο, οι πραγματικοί μισθοί παραμένουν σχεδόν καθηλωμένοι, ενώ η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών έχει μειωθεί περίπου 20-25% από το 2010. Την ίδια στιγμή, το 10% των πλουσιότερων ελέγχει πάνω από το 55% του συνολικού πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% μοιράζεται λιγότερο από το 10%.
Οι «επενδύσεις» που παρουσιάζονται ως ιστορικές επιτυχίες, συχνά αφορούν την εκποίηση δημόσιας περιουσίας. Λιμάνια, αεροδρόμια, ενεργειακές υποδομές, παραλίες, τα πάντα όλα. Ο εθνικός πλούτος μεταβιβάζεται σε λίγες εταιρείες, ελληνικές και ξένες, με αντάλλαγμα πρόσκαιρα έσοδα για το κράτος. Το τίμημα για την κοινωνία μακροπρόθεσμα είναι ακριβότερες υπηρεσίες, μονοπώλια, εξάρτηση από πολυεθνικά συμφέροντα.
Παράλληλα, η υπερφορολόγηση έμμεσων φόρων ( ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης), επιβαρύνει δυσανάλογα τα λαϊκά στρώματα. Πάνω από το 40% των κρατικών εσόδων προέρχεται από έμμεση φορολογία, ενώ οι μεγάλες επιχειρήσεις βρίσκουν τρόπους φοροαποφυγής. Έτσι, η «ανάπτυξη» χτίζεται στις πλάτες των πολλών, για να καρπωθούν οι λίγοι.
Το πελατειακό σύστημα λειτουργεί ως μεσάζοντας αυτής της αναδιανομής πλούτου. Πολιτικοί, τραπεζίτες, βιομήχανοι, εργολάβοι και ισχυρά ΜΜΕ σχηματίζουν ένα κλειστό δίκτυο που αποφασίζει ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε έργα, επιδοτήσεις και κρατικές διευκολύνσεις. Οι πολίτες μένουν στο περιθώριο, παρακολουθώντας τον εθνικό πλούτο να μετατρέπεται σε ιδιωτικό κέρδος.
Ανάπτυξη όμως για τους πολλούς σημαίνει άλλες προτεραιότητες. Επενδύσεις σε δημόσια υγεία και παιδεία, αύξηση μισθών και συντάξεων, ουσιαστική στήριξη μικρομεσαίων και αγροτών, δίκαιη φορολογία, ευρεία κοινωνική συμμετοχή στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Διαφορετικά, το αφήγημα της ανάπτυξης θα παραμένει μια πλεκτάνη που θωρακίζει τους λίγους σε βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας των Ελλήνων.
